7.2.3.2 Motivatie revisited

Fundamentele motivatie en het brein zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden. Daarbij is fundamentele motivatie een functie van het brein in relatie tot verhoging van de fitness van het individu. Al lang verschillen de meningen over wat fundamentele motivatie is of doet (Heckhausen, 2000). Pas de laatste jaren zijn onderzoeken gedaan waarbij de fundamentele rol van motivatie in gedrag centraal staat (Kenrick et al., 2010; Neel et al., 2015; Schaller et al., 2017). Motivatie (Lat.: motivus) is wellicht de voornaamste reden voor het ontstaan van het brein, ca. 500 miljoen jaar geleden in het Cambrium. Het gaat hierbij om de fundamentele motivatie voor seksuele reproductie die ca. 700 miljoen jaar vooraf ging aan het Cambrium. Zoals eerder toegelicht heeft een mobiele soort een brein nodig om een doel te kunnen bepalen. Dat doel is primair seksuele reproductie. Daarbij is een brein essentieel omdat het een organisme in staat stelt zich te oriënteren, een doel en een richting te kiezen, te interacteren en te communiceren met zijn omgeving (Feinberg & Mallatt, 2013; Trestman, 2013; Wolpert et al., 2003). Motivatie is daarbij noodzakelijk voor de meest fundamentele taak van ieder individu, namelijk reproductie. In het Cambrium verschijnen binnen enkele miljoenen jaren ca.17.000 nieuwe, bewegende soorten die de basis vormen van vrijwel alle huidige ca. 35 diersoorten (Patton, 2008). Uit de combinatie van het brein met de evolutie van het oog ontstaan nieuwe mogelijkheden voor toekomstgerichte actie (Darwin, 1859; Feinberg & Mallatt, 2013; Godfrey-Smith, 2017; Trestman, 2013), een ontwikkeling die Damasio necessary awareness noemt dat het protoself beschrijft (Damasio, 2010).

 

Deze thesis stelt dat de overkoepelende, fundamentele motivatie zorgt voor coherente, consistente besluitvorming van het individu, zowel op korte als op langere termijn in relatie tot inclusieve fitness. Dit is inherent aan de constatering in de traditionele psychologie, dat mensen een stabiel, coherent profiel vertonen. Dit houdt in dat mensen niet per situatie een geheel nieuwe motivatie nastreven of ‘bedenken’: alle besluiten zijn individueel-inhoudelijk overeenkomstig gericht op het ultimate doel van verhoging van de fitness en liggen in elkaars verlengde. Afhankelijk van het life history traject van het individu, kan dit enerzijds resulteren in continu te hard autorijden of het nastreven van een universitaire graad.
Fundamentele motivatie speelt een belangrijke rol in gedrag . 

Gedrag is in essentie een onbewuste reactie op besluitvorming van en sturing door het brein (Enc. Britannica, 2020; Gollwitzer & Oettingen, 2015; Heckhausen, 2000; Neel, Kenrick, White & Neuberg, 2015; Pakdel, 2013; Sacco, 2016). Fundamentele motivatie, een eigenschap waarvan het individu zich niet bewust is, vormt een belangrijk element van individuele verschillen in besluitvorming.  

Meer weten? Zie Het Brein