2.7.1.2 Verklaringsmodel
Het individu vertoont een grote mate van consistentie en stabiliteit in individueel gedrag. Zo zijn sommige individuen bijvoorbeeld altijd stoutmoedig of verlegen in verschillende situaties, anderen zijn weer agressief of gedwee. Het belang te weten dat (sociaal) gedrag niet situationeel afhankelijk is (Kenrick & Funder, 1988) om beter inzicht te krijgen in de oorzaken en gevolgen van consistent en stabiel gedrag is groot. Zoals Epstein schijft[1], is het immers van groot belang te weten dat we kunnen rekenen op de betrouwbaarheid van individueel gedrag. In intermenselijk relaties is betrouwbaarheid de belangrijkste eigenschap. Ieder mens heeft individueel grote behoefte aan voorspelbaarheid van anderen in zijn dagelijkse leven – veel mensen stellen hun geluk daarvan afhankelijk. Onvoorspelbaar gedrag maakt mensen nerveus en onzeker. Onvoorspelbaar gedrag ontstaat als gevolg van de interventie als het individu door zijn onzekerheid of de angst gedrag te tonen waarvan hij vindt dat het sociaal onwenselijk is. Hij probeert in te grijpen met zijn autobiografisch narratief, een voor hem verzonnen maar ogenschijnlijk plausibele verklaring voor onbegrijpelijk gedrag.
Het begrijpen, kunnen verklaren en voorspellen van individueel gedrag is van het grootste belang, niet alleen voor intermenselijke relaties, maar ook als het gaat om praktische toepassingen. Daarbij kan onder andere worden gedacht aan beroepskeuze, opleiding, mentale gezondheid, teambuilding, management-begeleiding, marketing, doelgroepbepaling en -segmentatie, mediaselectie, advertising, arts-patiënt relaties en talloze andere mogelijkheden waarbij de mens in een sociale context wordt geplaatst.. Daarnaast is veldonderzoek gedaan en werd zowel vrouwen als mannen gevraagd een selectie te maken op basis van hun dislike voor specifieke gezichten en ornamenten van vrouwelijke en mannelijke leden van ingroups en outgroups. Aan de hand van de respectievelijke onderzoeken, is een taxonomische indeling ontwikkeld om de verschillen van het motivatieprofiel en de bijbehorende sociale strategie van vrouwen en mannen op een overzichtelijke en logische manier in te delen. Hieronder wordt op de verschillende onderdelen van TIMES een korte toelichting gegeven.
Om dit proces te visualiseren een soort mengpaneel, een lichtdimmer of volume controle, denkbaar om de positie van het ene motivatieprofiel ten opzichte van de andere motivatieprofielen te positioneren.
Meer weten? Zie Nieuwe persoonlijkheidsleer
] Seymour Epstein, The stability of behavior: On predicting most of the people most of the time, 1979