AHMAS

Thema.A.Evolutiepsychologie

• A. Inleidend kader
• B. Verklaringsmodel
  • Inleiding
  • 1. Het fylogenetisch perspectief
  • 1.1 Tijdlijn
  • 1.2 Toelichting tijdlijn
  • 1.2.1 Het eerste leven
  • 1.2.2 Het eerste brein
  • 1.2.3 Eerste seks
  • 1.2.4 Eerste ..
  • 1.2.4 Laatste voorganger (LCA)
  • 1.2.5 Migratie
  • 1.3 Fylogenetisch cruciaal
  • 1.3.1 Fylogenetisch in schema
  • 1.4 Fylo-conclusies
  • 2. Het adaptatief-belangperspectief
  • 2.1 Contextuele ontwikkelingen.
  • 2.1.1 Vroege ontwikkelingen
  • 2.1.1.01 Uitdijend genoom
  • 2.1.1.02 Mobiliteit
  • 2.1.1.03 Meiose
  • 2.1.1.04 Variatie
  • 2.1.1.05 Interactie
  • 2.1.1.06 Indiv.verschillen
  • 2.1.1.07 Seksuele partnerkeuze
  • 2.1.1.08 Mutatielast
  • 2.1.1.09 Kwaliteit selectie
  • 2.1.1.10 Fitness herkenning
  • 2.1.1.11 Selecteren = Adverteren
  • 2.1.1.12 Klimaat
  • 2.1.1.13 Bipedalisme
  • 2.1.1.14 Groepsvorming
  • 2.1.2 Cognitieve niche
  • 2.1.2.1 Ultrasocialisering
  • 2.1.2.2 Taakverdeling
  • 2.1.2.3 Taal
  • 2.1.3 Late ontwikkelingen
  • 2.1.3.1 Voeding en vuur
  • 2.1.3.2 Agressie
  • 2.1.3.3 Groepsgrootte
  • 2.1.3.4 Zelfdomesticatie
  • 2.1.3.5 Cultuur
  • 2.1.3.6 Alloparenting
  • 2.1.3.7 Breingrootte
  • 2.2 Het brein
  • 2.2.1 Functies van het brein
  • 2.2.1.1 Bewegen
  • 2.2.1.2 Actie ondernemen
  • 2.2.1.2 Bewaren energetisch evenwicht
  • 2.2.1.3 Gedrag (bij)sturen
  • 2.2.1.4 Indrukken verwerken en maken
  • 2.2.1.5 Nemen van beslissingen
  • 2.2.2 Functionaliteiten van het brein
  • 2.2.2.1 Vermogens brein
  • 2.2.2.1.1 Soc.vermogens
  • 2.2.2.1.2 Blind navigeren
  • 2.2.2.1.3 Sensorisch-bewust
  • 2.2.2.1.4 Informatieverwerking
  • 2.2.2.1.5 Fouten maken
  • 2.2.2.2 Spec.eigenschappen
  • 2.2.2.2.1 Modulariteit
  • 2.2.2.2.2 Toekomstgericht
  • 2.2.2.2.3 Analoog en digitaal
  • 2.2.2.2.4 Multifunctionaliteit
  • 2.2.2.2.5 Motivatiegestuurdheid
  • 2.3 Adaptief-belang cruciaal
  • 2.3.1 Cruciaal adaptief belang in schema
  • 2.4 Conclusies (adaptief)
  • 2.5 Restjes
  • 3. Het ontogenetisch perspectief
  • 3.1 Life history
  • 3.2 Psychosociale ontwikkelingen
  • 3.2.1 Prenatale invloeden
  • 3.2.2 Eerste socialisering
  • 3.2.3 Tweede socialisering
  • 3.2.4 Vorming ind.motivatieprofiel
  • 3.2.5 Morele waardebepaling
  • 3.2.6 Derde socialisatie
  • 3.3 Ontogenetisch cruciaal
  • 3.3.1 Cruciaal ontogenetisch in schema
  • 3.4 Conclusies (ontogenetisch)
  • 4. Het mechanisme-perspectief
  • 4.1 Doelgericht gedrag in context
  • 4.1.1 VUCA-context
  • 4.1.2 Ultrasociale context
  • 4.1.3 Verschijningsvormen
  • 4.2 Psych. mechanismen en eigenschappen
  • 4.2.1 KK
  • 4.2.2 Bouwen aan sociale identiteit
  • 4.2.3 Bouwen aan imago & reputatie
  • 4.2.4 Sociale strategie
  • 4.2.5 Volgen morele waardebepaling
  • 4.2.6 Volgen ind.motivatieprofiel
  • 4.3 Mechanisme cruciaal
  • 4.3.02 Rol angst
  • 4.3.1 Conclusie Integratie: KK
  • 4.3.1 Cruciale mech. in schema
  • 4.4 Conclusies
  • 4.4a Conclusies (mech.)
  • 5. Ketenperspectief (revisited)
  • 5.1 Steekwoorden (revisited)
  • 5.2 Steekwoorden (invers; revisited)
  • 5.3 Keten in schema (revisited)
  • 6. KK in pragmatische kernconcepten
  • 6. Narratief
  • x Psychologisch model in schema
  • x. Sjabloon
• C. Hypothesen
• D. Kritische beschouwing
• E. Toepassingen
• F. Algehele discussie

2.1 Contextuele ontwikkelingen.

Er zijn een aantal contextuele, evolutionaire ontwikkelingen die, als onderdeel van een complexe mix van factoren en hun interacties, hebben bijgedragen aan het (kunnen) ontstaan van een aantal typisch menselijke eigenschappen (Foley, 2016). De belangrijkste ontwikkelingen of bijdragen worden hier besproken in termen van:

• het tijdperk waarin ze optraden
• de mogelijke en/of waarschijnlijke (multiple) oorzaken die eraan ten grondslag lagen, en
• hun gevolgen voor de Hss in termen van gedragsmogelijkheden en de bijbehorende bandbreedtes.

Gezien de enorme impact in aard en vooral snelheid van ontwikkeling, maken we hier qua context een onderscheid in verschillende evolutionaire fasen, waarbij de cognitive niche als scheidslijn en kantelpunt fungeert. In die fase ontstaat namelijk eén van de meest onderscheidende eigenschappen van de mens. Meer dan andere soorten weet hij vanaf dan zijn omgeving en zichzelf aan te passen aan zijn eigen behoeften. Hierdoor is er niet langer sprake van een blinde of doelloze ontwikkeling, zoals bij biologische adaptaties het geval is. Gedrag wordt doelgericht en er moet steeds worden gekozen. Wat meer prozaisch geformuleerd: de mens wordt in de cognitive niche een 'intentioneel wezen' en weet met deze evolutionaire stap als het ware de evolutie zelf te ontstijgen.

CHECKEN OP CLASSIFICATIE!

1. Vroege ontwikkelingen (voor de cognitive niche)
2. De cognitive niche
3. Late ontwikkelingen (na de cognitive niche).

Meer weten? Zie Adaptief-belangperspectief