7.2.1.2.01 Klimaat
Hoewel niet genoemd door Tooby & DeVore (1987), valt niet te ontkennen dat het klimaat van groot belang is geweest in de ontwikkeling voor de typische menselijke eigenschappen. Als gevolg van instabiele, klimatologische omstandigheden, dwong voedselconcurrentie (Potts, 2012) onze verre voorouders in oostelijk Afrika zo’n 5 Ma (=miljoen jaar geleden) het oerwoud te verlaten. De oorzaak van deze klimaatwisseling ligt waarschijnlijk bij het droogvallen van de Middellandse zee de zogenoemde Messinien saliniteitscrisis (genoemd naar het eiland Messina) van 5,6 Ma tot 5,33 Ma. De zee raakte afgesloten van de Atlantische oceaan en het water verdampte. Wat overbleef waren zoutvlaktes en brakke waterpoelen (Roveri et al., 2014).
Fig. 4. Overzicht van het Middellandse zeegebied dat betrokken was bij het droogvallen en de relatief korte periode van opwarming en afkoeling en vochtigheidsgraad tussen 5,8 – 5,6 Ma (Roveri et al., 2014).
Na deze klimatologische calamiteit die van grote invloed was op afname van het oerwoud in het noordelijke en oostelijk gebied van Afrika, nam de druk op de voedselvoorziening toe. De hominiden moesten uitwijken en proberen op de savanne een bestaan op te bouwen om te kunnen overleven. Belangrijke klimaatwisselingen in Afrika vonden opnieuw plaats tussen 3-2,6 Ma 1,8 en 1,6 Ma. Dit viel samen met het glaciaal, terwijl eolische processen, vooral door zandstormen uit het Saharagebied – samen met de voorgaande klimatologische omstandigheden – van grote invloed waren op de flora en fauna (DeMenocal, 2011). Zoals uit onderstaande figuur blijkt, zijn dit mogelijk factoren geweest die hebben bijgedragen tot de ontwikkeling van de omvang van het brein zoals onderstaand over zicht laat zien (Neubauer et al., 2018; Miller et al., 2019).
Figuur 4. Toename van de omvang van het brein over miljoenen jaren en de mogelijke relatie met het klimaat (Bron schema: Smithsonian, 2019).
Meer weten? Cognitieve niche