2.1.1.14 Groepsvorming
Hoewel de primaire reden voor groepsvorming de grotere beschikbaarheid van seksuele partners en daarmee toenemende kans op reproductief succes, is overleving ook van groot belang. Groepsvorming is als strategie voor veel soorten de meest logische oplossing om te kunnen overleven (Chapais, 2013; Dunbar, 2014; Hamilton, 1971; Van Vugt & Schaller, 2008).
Tijdperk
- ?
Oorzaken
- Door het gebrek aan natuurlijke verdedigingsmiddelen waren de hominiden individueel niet in staat op de savanne te overleven. Niet alleen lag het aantal roofdieren vele malen hoger dan tegenwoordig, ook waren de dieren zelf vele malen groter dan de huidige roofdieren (Van Valkenburg et al., 2016).
- Ook andere groepen hominiden vormden vaak een bedreiging, niet alleen omdat deze op zoek waren naar voedsel, middelen of vrouwen, maar ook doordat ze ziektes en parasieten met zich droegen.
- Voedsel verzamelen, jagen en vissen buiten groepsverband brachten grote risico’s met zich voor het individu.
Gevolgen
- Sociale domein; groepsvorming had vooral gevolgen voor de manier waarop de hominiden met elkaar omgingen, zoals het zoeken en vinden van een partner, coöperatieve opvoeding (alloparenting), partner selectie, groepssamenstelling en -relaties, landschapselectie, familierelaties, (seriële) monogamie, theory of mind, de ontwikkeling van het ‘zelf’ en het gebruik van taal.
- Psychologische domein; groepvorming, de sense of belonging, is ook aanleiding voor angst om te worden uitgestoten uit de ingroup. Uitgestoten worden hangt vooral samen met morele aspecten zoals partnerroof, diefstal, bedrog of moord (Buss, 1990). Schaamte en schuld?
- Een ultrasociale instelling; verschilt bij de mens wezenlijk van kuddevorming bij vooral hoefdieren die tamelijk kortstondig is en, behalve bij de chimpansee en bonobo, weinig tot geen loyaliteit kent. De ultrasociale instelling van de mens is meer vergelijkbaar met de ultrasociale instelling (eusocialiteit) van bijen, mieren en termieten (Wilson, 1975).
- Uitgestoten worden door de groep, betekende vrijwel zeker de dood.
Meer weten? Zie Vroege ontw.