2.2.1.5 Nemen van beslissingen
Het nemen van beslissingen...
- Beslissen is ook het olossen van complexe problemen: In werkelijkheid is het brein, niet alleen van de mens maar ook van vogels en insecten, in staat tot het oplossen van complexe problemen conform Bayes’ theorem. Besluitvorming van de mens is eveneens gebaseerd op gebaseerd op Bayes’ theorem een instinctieve basis van redeneren, besluiten en leren. Daarbij organiseren domein-specifieke programma’s ervaringen, creëren aannames, vullen dat aan met nieuwe concepten en motivatie waardoor de acties en intenties van anderen kunnen worden begrepen en aanleiding geven tot nieuwe ideeën die redelijk, interessant en de moeite waard zijn om te onthouden en zich snel onder een breder groep verspreiden. Daardoor vormen ze een belangrijke factor in welke ideeën en gewoontes makkelijk worden verspreid en een belangrijke rol (gaan) spelen in de cultuur (Tooby & Cosmides, 2015). Dat betekent onder andere dat, inherent aan de ontstaansgeschiedenis van het brein, besluitvorming als proces ongemerkt plaatsvindt. Met als gevolg dat de mens kleuren, schoonheid, status, vriendschap en talloze andere eigenschappen van mensen, dieren, planten en dingen als vanzelfsprekend beschouwt en als overweging inbouwt in besluitvorming.
- Besluitvorming is het begin van doelgedrag van het brein. Het doel van het brein is het permanent ontwikkelen van scenario’s voor de promotie van individueel reproductief succes. Besluitvorming is niet zozeer een bijproducty van menselijke intelligentie (ookwel rationeel proces genoemd) maar een instinctief proces dat acties ondersteunt t.b.v. hogere doelen.
- Besluitvorming, ‘rationeel’ denken en leerprocessen bestaan uit: 1) complexe en gespecialiseerde processen voor het oplossen van adaptieve problemen, 2) ontwikkelen zich bij ieder mens, 3) ontwikkelen zich zonder bewuste inspanning en zonder formele instructies, 4) worden toegepast zonder bewustwording van hun onderliggende logica en 5) zijn anders dan algemene eigenschappen om informatie te verwerken of intelligent gedrag. De mens beschikt over een instinct om te redeneren, besluiten te nemen en te leren (Tooby & Cosmides, 2015, p. 21).
TOM; Een praktisch voorbeeld bestaat uit de zogenoemde Theory of Mind (ToM). ToM werd in 1978 verklaard door Premack en Woodruff. Het automatisch opmaken van iemands anders voorkeuren en wensen. geproduceerd door een berekeningsproces van het brein (Tooby & Cosmides, 2015, p. 22). De meeste mensen zullen bij een eerste ontmoeting de ander vertrouwen, zelfs zonder dat van tevoren duidelijk is of er een tweede ontmoeting zal volgen.
Besluitvorming vanuit een evolutionair perspectief, is specifiek gerelateerd aan de adaptatie van de mens als onderdeel van een groot, ultrasociaal complex van een soort dat een specifieke samenleving heeft ontwikkeld met een culturele ontwikkeling. De evolutie heeft het brein voorzien van een groot aantal aangeboren a priori concepten gebaseerd op adaptatie naar aanleiding van geëvolueerde eigenschappen van de voorouders van de mens. Deze adaptaties hebben betrekking op wellicht duizenden gedrag gerelateerde eigenschappen (Tooby & Cosmides, 2015).
- Besluitvorming betreft immers een onafgebroken call for action voor het brein. Bij ieder besluit is de onbewuste individuele afweging van een positieve of negatieve waardebepaling (valuation) van kansen en bedreigingen voor het individu betrokken. De grote aantallen data die continu door het brein worden berekend, de vergelijking tussen wat het brein verwacht vergeleken met de binnenkomende sensorische data, noodzaakt het brein Darwiniaanse algoritmes in te zetten om prioriteiten te bepalen. Bij het besluitvormingsproces bepaalt de individuele, fundamentele motivatie de individuele waardebepaling die is verbonden met de afweging van kosten en baten voor reproductie. Het voorgaande impliceert dat ieder individu van alle zich seksueel voortplantende en bewegende soorten over een eigen, fundamentele motivatie moet beschikken en over de één of andere vorm van awareness (Damasio, 2010; Darwin, 1859; Friston, 2005, 2010; Hohwy, 2013, 2015; Seth & Baars, 2005; Seth, Baars & Edelman, 2005).
Gedrag is in essentie een onbewuste reactie op besluitvorming van en sturing door het brein (Enc. Britannica, 2020; Gollwitzer & Oettingen, 2015; Heckhausen, 2000; Neel, Kenrick, White & Neuberg, 2015; Pakdel, 2013; Sacco, 2016). Fundamentele motivatie, een eigenschap waarvan het individu zich niet bewust is, vormt een belangrijk element van individuele verschillen in besluitvorming.
Meer weten? Zie Functies brein