1.06.1 Drie soorten fundamentele motivatie
De eerste manier om mensen te typeren, is op basis van hun fundamentele motivatie. Daaronder verstaan we de wijze waarop het individu onbewust moet en zal bijdragen aan reproductief succes van zichzelf en/of van zijn direct-naaste verwanten. Onderzoek leert dat er drie soorten fundamentele motivatie bestaan. We hebben de drie typen vernoemd naar hun sociale strategie bij hun streven naar sociale meerwaarde en onderscheiden:
- Empathie & Verbinding; bij dit type staan het vormen en onderhouden van unieke, positieve relaties centraal. Zij zijn gericht op affectieve waardering. Deze empathische voorkeur is ontstaan bij de intrede van levendbarende diersoorten, waarbij in eerste instantie vaak de moeder-kindrelatie bepalend was voor haar reproductieve succes
- Vriendschap & Coalitievorming; bij dit type gaat het vooral om het in staat zijn tot intensieve samenwerking met niet-verwanten. Deze mensen bloeien op als ze als tolk of bemiddelaar verschillen kunnen overbruggen. Deze ultrasociale voorkeur trad op als gevolg van de noodzaak tot groepsvorming toen onze verre voorvaders en -moeders zich moesten vestigen in de open savanne
- Hiërarchische verhoudingen & Status; bij dit type draait het vooral om het verwerven en respecteren van autoriteit op basis van rangen en regels. Deze hiërarchische voorkeur trad op als gevolg van de noodzaak van leider- en volgerschap na de uitbreiding van de groepsgrootte tot dorpen, hele steden en zelfs koninkrijken.
Omdat het onmogelijk is om op alle drie de motivatiedomeinen te excelleren, wordt een van de drie domeinen al vroeg in het leven geprioriteerd; er ontstaat een motivatieprofiel.
Binnen de drie motivatiedomeinen komen steeds enkele subtypen voor; er kunnen een zestal typen sociale strategieen worden onderscheiden: Extravert, Consciëntieus, Vriendschappelijk, Verantwoordelijk, Open en Intelligent. Dit zijn discrete categorieën; de nummering in het schema hieronder (1-4) verwijst dus niet naar stochastische variatie. In schema:
Via iemands voorkeur voor bepaalde opties, producten of diensten, het Kenmerkende Keuzegedrag, kunnen we zicht krijgen op iemands stabiele karaktereigenschappen. Vice versa geldt voor anderen dat ze ons op deze wijze ook kunnen plaatsen.
Meer weten? Zie Met wie te maken?