2.1 KK nader bezien
Hoewel de term kenmerkend keuzegedrag lekker compact is en allitereert, dekt hij toch niet helemaal de lading. Bij het maken van keuzes gaat het immers evenzeer om selecteren (kiezen) als om adverteren (kenmerken). Sterker nog, omdat in marketing doorgaans juist de selectiefunctie van klanten voorop staat, bestaat het risico dat de advertentiefunctie wat ondersneeuwt. Om dat te voorkomen, leggen we in de tekst wat extra nadruk op de rol van adverteren en afficheren.
Wat is het?
Kenmerkend keuzegedrag is besluitvorming waarmee men zich als individu herkenbaar onderscheidt van anderen.
Waarom bestaat het?
Kenmerkend keuzegedrag staat ten dienste van het creëren van sociale meerwaarde. Door een bepaald product of dienst te kiezen, vergroot het individu de kans om succesvol te zijn of worden binnen zijn of haar sociale groep.
Hoe werkt het?
Kenmerkend keuzegedrag werkt met behulp van kiezen (selecteren) en kenmerken (adverteren). Het betreffende individu kan daarmee bouwen aan een herkenbare, relatief stabiele sociale identiteit, een soort ‘personal branding’.
Welke eigenschappen kent het?
- Deze sociale identiteit krijgt vorm in zichtbare verschillen in uitkomsten van specifieke, individuele keuzes die status en reputatie verhogend zijn, zogenaamde reputatie-indicatoren en statussymbolen.
- Aangezien die indicatoren aan de sociale ‘waarde’ van de eigenaar refereren, denk aan uiterlijke signalen van hoog gewaarde eigenschappen als intelligentie, is er letterlijk en figuurlijk sprake van 'kostbare signalen'.
- Ook letterlijk, want soms is de investering die hiermee gemoeid is zo hoog dat sprake is van het 'handicap-principe, zoals we dat ook de golfsport hanteren. Hoe kostbaarder een bepaald statussymbool is, des te succesvoller is de eigenaar.
- Bekende kostbare signalen of ‘ornamenten’ uit het dierenrijk zijn de geweien van herten en het nest van de prieelvogel. Bij mensen gaat het, meer nog dan om kostbare spullen als horloges, juwelen en kunst, vooral om mentale eigenschappen, zoals intelligentie, moraliteit, sociale vaardigheid en creativiteit.
Meer weten? Zie Wetenschappelijke conceptualisatie