1.05.1 Fysieke eigenschappen
De mens is altijd gefascineerd geweest door zijn onderlinge verschillen en overeenkomsten. Het eerste dat opvalt is onze huidskleur als bewijs van Darwins evolutietheorie. De exodus uit Afrika, de Out-of-Africa 1 en 2, is de oorzaak daarvan. Onze donkergekleurde voorvaders uit Afrika, kregen te maken met de mindere Uv-straling op het noordelijke halfrond dat essentieel is voor ons immuunsysteem en beenderstructuur. Nu weten we dat onze huid een bijzonder orgaan is van ca. 1,5-2.00 m2 dat een bijzondere en gelaagde bescherming biedt. Veel van de kennis over het menselijke lichaam hebben we te danken aan een kennishongerige Griek. In 130 vóór onze jaartelling wordt Claudius Galenus, de Griekse opvolger van Hippocrates, geboren. De jonge Galen heeft al vroeg een warme belangstelling voor de tempel van Asclepius, een sanatorium, een soort Lourdes avant la lettre waar mensen van heinde en verre naar toe komen in de hoop op genezing door gebed en geloof. Zijn vader Nikon, een rijke architect en getrouwd met een ruzieachtige vrouw met losse handjes, wil dat zijn zoon filosoof wordt. Trouw laat Galen zich aanvankelijk onderwijzen in de lessen van Plato, Aristoteles, de Stoïcijnen en de Epicuristen, maar kan er de lol niet van inzien. “Veel te onzeker, je kunt discussiëren tot je een ons weegt maar het levert geen enkel bewijs op,” schrijft hij later. Op zijn 17de mag Galen zich inschrijven bij de tempel van Asclepius. Ongeduldig als blijkt dat de priesters hem naar zijn smaak te weinig nieuwe dingen kunnen leren, vertrekt hij naar Smyrna. Als dat ook een tegenvaller is, reist Galen naar Alexandrië, het beroemde kenniscentrum van die tijd om zich daar op de mysterieuze geheimen van de anatomie te storten. Dat is geen eenvoudige zaak, want het ontleden van een menselijk lichaam is door de Grieken verboden. In de tempel is het absoluut verboden om een lijk achter te laten of te begraven, seks te hebben, kinderen te krijgen, te urineren of te menstrueren. Vooral de huid, als een spiegel van de innerlijke mens, mocht niet ontheiligd worden en het was dan ook verboden zelfs een simpele incisie te maken. Weliswaar hadden Hippocrates en Aristoteles in de 5de eeuw een groot aantal dieren opengesneden, maar daar had je toch als mens niet veel aan. Van de kennis gebaseerd op de lichamen van enkele misdadigers die Herophilus en Erasistratus zo’n drie eeuwen later voor het eerst hadden opengesneden, was maar weinig overgebleven.
Maar dan verschijnt Galus op het toneel. Hij werkt als arts van gladiatoren en is, dankzij talloze zwaard- en speerwonden, in de gelegenheid af en toe een kijkje te nemen in het menselijke lichaam. Zijn publicaties maken hem op zijn 30ste zo beroemd dat hij door Marcus Aurelius in Rome wordt benoemd tot diens hofarts. Galen vat de resultaten van zijn onderzoeken samen in een imposant boekwerk. Zijn verhandelingen zullen ruim 1500 jaar voor veel medici de voornaamste praktische handleiding blijven. Niet terecht, zoals later blijkt. De roem van Galen duurt tot 1537. In dat jaar doet de 23-jarige Andries van Wesele, die zich Andreas Vesalius zal gaan noemen, een merkwaardige ontdekking. De briljante, in 1514 in Brussel geboren zoon van een apotheker vertoont al op jeugdige leeftijd de macabere neiging om ieder dier dat per ongeluk zijn pad kruist, van het leven te beroven zodat hij het van binnen kan bekijken. Zo sneuvelt menige hond, kat en kikker in naam van de wetenschap door de hand van de kleine Andries. Aan de hand van zijn onderzoek onder opgehangen criminelen, krijgt Vesalius door dat Galen voor zijn anatomische reconstructies heeft gesjoemeld: hij heeft gebruik gemaakt van dierlijke organen! Aan de hand van de illustraties ziet hij in het handboek van de Griekse arts dat er zo’n 200 onderdelen afkomstig zijn van verschillende diersoorten. Zo is de baarmoeder van een hond, de nieren van een varken en de hersenen van een geit of een koe. In de daaropvolgende jaren snijdt, hakte en plukt Vesalius het ene na het andere lijk aan stukken en laat de verschillende onderdelen door tekenaars uit de werkplaats van de schilder Titiaan vastleggen. Hieruit stelt hij een werk samen dat verschijnt onder de naam De Zeven Boeken over de Structuur van het Menselijke Lichaam, ofwel De humani corporis fabrica libri septem, de voorloper van het huidige Grey’s Anatomy. Het werk maakt hem op slag beroemd in heel Europa.
Daarna wordt ook het voorstel gedaan dat de lezer de test gratis kan doen op de website en de uitslag kan opvragen. Ook wordt hij in staat gesteld de zes profielen van zijn gender naar familie, vrienden en kennissen te sturen en ze vraagt welke van de profielen naar hun idee het beste bij haar of hem past.
Meer weten? Zie Kostbare signalen